Οι έφηβοι, τα ναρκωτικά, οι γονείς και το σχολείο

Η χρήση ναρκωτικών ουσιών από εφήβους είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί πολλούς γονείς. Η χρόνια χρήση ναρκωτικών ουσιών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την νοητική και σωματική υγεία του εφήβου, τις επιδόσεις του στο σχολείο, την εξασφάλιση της αυτονομίας του, αλλά και να δημιουργήσει προβλήματα στη σύναψη διαπροσωπικών σχέσεων. Στην Ελλάδα, ένας στους τρεις εφήβους δηλώνει ότι έχει δοκιμάσει κάποια παράνομη ουσία και ένας στους έξι έχει κάνει χρήση τουλάχιστον 3 φορές σε όλη του τη ζωή (κάνναβη και κοκαΐνη).

Γιατί ο έφηβος καταφεύγει στη χρήση;

• Το οικογενειακό περιβάλλον είναι αυτό που στρέφει τα παιδιά προς αυτές τις ουσίες. Οι προβληματικές σχέσεις των γονιών, η έλλειψη διαλόγου και οι καταπιεστικές και υπερπροστατευτικές καταστάσεις που δημιουργούνται. 
• Οι τρελές απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής, το άγχος, οι διάφορες αποτυχίες, η έλλειψη διαπροσωπικών σχέσεων, η μοναξιά.
• Πέφτουν θύματα της σύγχρονης κοινωνικής μάστιγας. Έτσι οι έφηβοι δείχνουν μια τάση αυτοκαταστροφής και απόλυτης άρνησης.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς:

• Να έχουν ενεργή παρουσία  στη ζωή των παιδιών τους. Η καλλιέργεια ενός υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος για τα παιδιά παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο αφού είναι σχεδόν σίγουρο ότι  θα εκτεθούν στα ναρκωτικά είτε στο χώρο του σχολείου είτε από συνομηλίκους και γνωστούς.
• Να συζητήσουν για του κινδύνους και τις επιπτώσεις έτσι ώστε να προληφθεί η εμφάνιση του προβλήματος.
•  Να αποθαρρύνουν το παιδί τους από το κάπνισμα, αφού τα νεαρά άτομα που καπνίζουν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να κάνουν χρήση αλκοόλ και απαγορευμένων ουσιών.
• Να φροντίζουν οι ίδιοι να γίνονται παραδείγματα αποφεύγοντας να κάνουν μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, να μην καπνίζουν και να μην κάνουν χρήση ναρκωτικών,αφού ο προφορικός αφορισμός δεν πρόκειται να φέρει αποτελέσματα αν οι γονείς είναι καπνιστές. Δυστυχώς ή ευτυχώς, οι πράξεις έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στον μιμητισμό των παιδιών από ότι το "κήρυγμα".
• Να ωθήσουν τα παιδιά τους σε αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
• Να εξασφαλίζουν ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον για το παιδί.
• Να είναι σε επαγρύπνηση σχετικά με τις παρέες των παιδιών τους και τα μέρη που συχνάζουν.
• Να ενημερώνονται συνεχώς για το πού βρίσκεται το παιδί τους, καθώς επίσης η γνωριμία με τους γονείς των φίλων του παιδιού, δεν αποτελούν συστάσεις ή υπερβολές αλλά κανόνες.
• Να επιβάλλουν κανόνες και στη συμπεριφορά των παιδιών, οι οποίοι συν τοις άλλοις πρέπει να περιλαμβάνουν τη μη χρήση παράνομων ουσιών.
• Να μην αδιαφορήσουν ή να μη θεωρήσουν σημάδι εφηβείας τις αλλαγές που θα παρατηρήσουν στη συμπεριφορά του παιδιού. Μπορεί να οφείλονται στην εφηβεία, αλλά ο συνδυασμός επιθετικότητας, διαρκούς και υπερβολικού θυμού, κατάθλιψης, επαναστατικής συμπεριφοράς και κακής απόδοσης στο σχολείο αποτελούν ενδείξεις χρήσης ναρκωτικών.

Κάποιες αλήθειες για τα ναρκωτικά:

1. Δεν είναι απαραίτητα για να διασκεδάσεις και να ψυχαγωγηθείς.

2. Δεν λύνουν προβλήματα και δε βοηθάνε εάν νιώθεις μόνος/η ή αβοήθητος/η.

3. Δεν θα σε βοηθήσουν πραγματικά να γίνεις δημοφιλής ή πιο αποδεκτός από την παρέα σου.

4. Η χρήση τους δεν αποτελεί επαναστατική πράξη, αλλά αυτοκαταστροφή.

5. Μπορούν  να σε οδηγήσουν σε μία πολύ επικίνδυνη κατάσταση εθισμού.

6. Δεν υπάρχουν ακίνδυνες ναρκωτικές ουσίες.

Κάποιος που κάνει χρήση ναρκωτικών μπορεί:

1. Να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του.

2. Να σταματήσει να φροντίζει τον εαυτό του.

3. Να παραμελεί το σχολείο, τις δραστηριότητες, τα χόμπι του.

4. Να είναι μελαγχολικός, απομονωμένος και να χάνει τους φίλους του.

5. Να γίνει βίαιος με τους γονείς ή με τους συνανθρώπους του.

6. Να φτάσει σε ακραίες πράξεις για να εξασφαλίσει χρήματα για τη χρήση (κλοπές, βία κτλπ).

7. Να μη συνειδητοποιεί την κατάσταση, ώστε να αναζητήσει ή να δεχθεί βοήθεια.

8. Να χάσει τελικά τη ζωή του από διάφορες αιτίες.


Το πρόβλημα των ναρκωτικών στα σχολεία:
Είναι τεράστιο και είναι καθήκον όλων να και ιδιαίτερα των καθηγητών να αναλάβουν δράση. Η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση, κυρίως λόγω του φόβου, χαρακτηρίζεται από αμηχανία και αδράνεια. Μπορούν, όμως, να ξεκινήσουν από μια μειοψηφία ευαίσθητων καθηγητών που θα προτείνουν λύσεις και θα ασχοληθούν υπεύθυνα με τα συγκεκριμένα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα με αυτές τις ουσίες.

Κυριάκος Θεοδοσίου