Παρασκευή 21 Ιουνίου 2013

Γλωσσική Ένδεια- Αναλφαβητισμός

Ορισμός:
είναι το φαινόμενο κατά το οποίο ένα άτομο δεν γνωρίζει καθόλου ή αγνοεί σε μεγάλο βαθμό γραφή και ανάγνωση.
 Γενικά ο όρος αναλφαβητισμός δεν είναι καθολικά αποδεκτός, διότι ορισμό έχουν υπεισέλθει ερμηνείες όπως «αναλφάβητος είναι εκείνος που δεν μπορεί να διαβάσει μια καθημερινή πολιτική εφημερίδα της χώρας του ή να αναπλάσει γραπτώς μια σύντομη περιγραφή της καθημερινότητάς του».

Μορφές φαινομένου:



  • οργανικός αναλφαβητισμός. Αφορά τα άτομα που δεν πήγαν καθόλου σχολείο και έτσι δεν έμαθαν να διαβάζουν και να γράφουν. Ο οργανικός αναλφαβητισμός, στη σύγχρονη εποχή, συναντάται μόνο στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και σε άτομα μεγάλης ηλικίας, λόγω της γενίκευσης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και της ανόδου του βιοτικού επιπέδου στις αναπτυγμένες χώρες.
  • λειτουργικός αναλφαβητισμός. Στην κατηγορία αυτή, ανήκουν τα άτομα που γνωρίζουν στοιχειωδώς γραφή και ανάγνωση. Στις μέρες μας, αναφέρεται ο όρος πλέον σε άτομα που έχουν φοιτήσει σε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης, αλλά δεν διαθέτουν κριτική σκέψη και ικανότητα για να ανταποκριθούν επιτυχώς στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου 

Αίτια της γλωσσικής ένδειας και του αναλφαβητισμού:

  • Οικονομικές ανισότητες- Οικονομικές δυσπραγίες. Τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα μένουν αμόρφωτα. Αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σχολείο για να εργαστούν ή να μην αποκτούν την απαραίτητη μόρφωση λόγω της οικονομικής δυσκολίας να αντεπεξέλθουν στον επαχθή κόστο της εκπαίδευσης. Τέλος, τα παιδιά που ανήκουν σε αυτά τα στρώματα έχουν συνήθως και τις χαμηλότερες επιδόσεις στο σχολείο. 
  • Ανισότητες μεταξύ υπαίθρου- επαρχίας και πόλης. 
  • Αδιαφορία της πολιτείας για την εκπαίδευση και η δυσλειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Οι απομακρυσμένες και δύσβατες περιοχές παρουσιάζουν σοβαρές ελλείψεις σε σχολεία και εκπαιδευτικού υλικού. Ακόμα, η αδυναμία να στηρίξει τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες είναι πράγματα που ενισχύουν τον λειτουργικό αναλφαβητισμό. 
  •  Η νοοτροπία ορισμένων ανθρώπων για μη αναγκαιότητα εκπαίδευσης. Επηρεάζονται πολλάκις από τα αρνητικά πρότυπα της εποχής σύμφωνα με τα οποία η μόρφωση δεν είναι απαραίτητη για την υλική πρόοδο του ανθρώπου. Έτσι, οι γονείς αδιαφορούν για την μόρφωση των παιδιών. 
  • Οι πόλεμοι και οι κοινωνικές αναταραχές, που εμποδίζουν να λειτουργήσει ομαλά το εκπαιδευτικό σύστημα.
  • Γρήγοροι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής και οι ραγδαίες εξελίξεις σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας. 
  • Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού. 

Επιπτώσεις-Συνέπειες του αναλφαβητισμού:

  1. για τον άνθρωπο 
  • στον επαγγελματικό τομέα, καθώς οι περισσότεροι αναλφάβητοι είναι άνεργοι ή εργάζονται ως ανειδίκευτοι εργάτες, με συνέπεια το βιοτικό τους επίπεδο να είναι χαμηλό. 
  • στον πολιτικό τομέα, διότι δεν έχουν την ικανότητα να συμμετέχουν ενεργά στα πολιτικά θέματα και καπελώνονται εύκολα. Επιπλέον, αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη των συμμετοχικών θεσμών
  • στον πνευματικό τομέα, γιατί είναι δέσμιος των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών. 
  • στον ψυχολογικό τομέα, χάνουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους με συνέπεια να οδηγούνται στο περιθώριο της κοινωνίας. 
  • Ο αμόρφωτος δεν είναι ελεύθερος!, γιατί <<η αμάθεια είναι η χειρότερη σκλαβιά>>
       2. για την κοινωνία
  • στον οικονομικό τομέα, αφού αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, μιας και δεν διαθέτει πολίτες με υψηλή επαγγελματική κατάρτιση 
  • στον πολιτικό τομέα, η δημοκρατία δεν μπορεί να στηριχτεί σε πολίτες ικανούς να συμμετέχουν στα κοινά, να κρίνουν και να ελέγχουν την εξουσία. Κυριαρχούν ο ατομικισμός, η αδιαφορία, η παθητικότητα και ο φανατισμός. 
  • στον πνευματικό τομέα, λόγω του ότι ο αναλφάβητος οδηγεί στην παρακμή των γραμμάτων και των τεχνών.
  • στον πολιτιστικό τομέα, το άτομο δεν μπορεί να διαφυλάξει την πολιτιστική του κληρονομιά και να καταλάβει της νέες μορφές τέχνης, με αποτέλεσμα να μένει προσκολλημένος στην παράδοση. 

Μέτρα αντιμετώπισης του φαινομένου:
  •  έλεγχος της πολιτείας και υποχρεωτική εκπαίδευση ως το λύκειο 
  • στήριξη αδύναμων μαθητών από πνευματικά πρόσωπα για μην εγκαταλείψουν το σχολείο 
  •  καλλιέργεια κριτικής σκέψης, με σκοπό να αποφεύγεται η στείρα αποστήθιση, βασικό στοιχείο χαμηλών βαθμολογιών
  • το οικογενειακό περιβάλλον οφείλει να παρέχει κίνητρα και πνευματικά ερεθίσματα στο παιδί για να αγαπήσει τη γνώση και τη μάθηση
  • διάθεση χρημάτων για την κατασκευή σχολείων 
  • ατομική προσπάθεια από τους αναλφάβητους για να μάθουν γραφή και ανάγνωση σε ειδικά σεμινάρια που θα οργανώσει η πολιτεία
  • παγκόσμια προσπάθεια για την αντιμετώπιση του αναλφαβητισμού στις υποανάπτυκτες χώρες 

πηγές:  "Σύγχρονο Λεξικό Εννοιών"  Χατζηθωμά        



Νένα Παπαδοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Αφήστε το σχόλιό σας